پدافند غیرعامل چیست؟

پدافند غیرعامل به مجموعه اقدام های دفاعی غیرمسلحانه گفته می شود که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در برابر تهدید و اقدامات خصمانه دشمن می شود.
شناسایی تهدیدها و اولویت بندی آنها، شناختن نقاط آسیب پذیر و اقدام برای کاهش آنها از اصول پدافند غیرعامل است.

 اهداف پدافند غیرعامل:

1) کاهش قابلیت‌ و توانایی سامانه‌های شناسایی، هدف یابی و دقت هدف‌گیری تسلیحات آفندی دشمن.
2) بالا بردن قابلیت‌ بقا، استمرار عملیات و فعالیت‌های حیاتی و خدمات رسانی مراکز حیاتی، حساس و مهم نظامی و غیر نظامی کشور در شرایط وقوع تهدید، بحران و جنگ.
3) تقلیل آسیب پذیری و کاهش خسارت و صدمات تاسیسات، تجهیزات و نیروی انسانی مراکز حیاتی، حساس و مهم نظامی و غیر نظامی کشور در برابر تهدیدات و عملیات دشمن.
4) سلب آزادی و ابتکار عمل از دشمن.
5) صرفه جوئی در هزینه‌های تسلیحاتی و نیروی انسانی.
6) فریب و تحمیل هزینه بیشتر به دشمن و تقویت بازدارندگی.
7) افزایش آستانه مقاومت مردم و نیروی خودی در برابر تهاجمات دشمن.
8) حفظ روحیه و انسجام وحدت ملی و حفظ سرمایه‌های ملی کشور.
9) حفظ تمامیت ارضی، امنیت ملی و استقلال کشور.

حوزه های پدافند غیرعامل :

محورهای های کلان تأثیرگذار بر پدافند غیرعامل در سطح ملی شامل موارد ذیل می‌باشد:
ـ حوزه عمرانی ( زیربنائی)
ـ حوزه حمل و نقل و ارتباطات
ـ حوزه دارو، غذا، آّب و بازیابی نیروی انسانی
ـ حوزه انرژی
ـ حوزه رسانه‌ها و تبلیغات روانی
ـ حوزه مخابرات
ـ حوزه صنایع
ـ حوزه مالی و اقتصادی
ـ حوزه دیپلماسی و امنیت
ـ حوزه دفاع

کارکردهای پدافند غیرعامل :

رویکردهای پدافند غیرعامل

 1. پدافند غیر عامل عمومی

 یا همان رویکرد پدافند گذشته که مقاوم سازی در برابر تهدیدات نظامی است که یکسری اقدامات عمومی انجام می‌گیرد.

 2. پدافند سایبری

 پدافند در فضای سایبر علیه تهدیدات عاملانه واحدهای نظامی سایبری کشورها بر علیه کشور، امروزه کشورهای زیادی ارتش درست کرده که بر علیه اهداف استراتژیک سایبری کشورهای دیگر حمله کنند. منظور ازپدافند سایبری هر نوع هک و نفوذ نیست به تهدیدی گفته می‌شود که مقابله با دشمن سازمان یافته در حوزه‌های سایبری باشد.

 3. پدافند پرتویی

 در واقع دفاع و پدافند و صیانت از مردم در برابر هر نوع حادثه هسته‌ای است، این حادثه هسته‌ای می‌تواند نشت کارخانه باشد یا اقدام تروریستی گروهی در نزدیکی مراکز هسته‌ای و می‌تواند تهدیدات هسته‌ای باشد.

 4. پدافند شیمیایی

 یعنی اینکه حوادث زیر ساخت‌های شیمیایی کشور را بتوانیم کنترل و مدیریت کنیم و در ساخت آن‌ها نگاه مهندسی را اعمال کنیم به شکلی که بتوانیم آسیب پذیری را در ذات طرح کاهش دهیم.

 5. پدافند زیستی

 که در 6 حوزه انسان، دام، غذا، آب آشامیدنی، محیط زیست و کشاورزی فعالیت می‌کند و تهدیدات عاملانه مهندسی شده و عمدی زیستی را بر علیه کشور مدیریت و کنترل می‌کند.
امروزه دشمن برای تهدید کشورها، از سلاح و جنگ نظامی به جهت هزینه بالای آن کمتر استفاده کرده و به جای آن از سلاح ها و روش های جدید خود در حوزه بیولوژیک مانند بیوتروریسم استفاده می کند.

 6. پدافند کالبدی یا فنی

مجموعه اقدامات مهندسی مؤثر بر طرح های عمرانی کشورکه منجر به کاهش آسیب پذیری، ارتقاء پایداری و تداوم خدمات ضروری زیرساخت های موجودو آتی الاحداث می گردد.
مقاوم سازی زیرساخت ها، شریان های ارتباطی، خطوط انتقال انرژی و ارتباطی (مخابراتی) وانجام ملاحظات فنی و مهندسی و ... از مأموریت های پدافند کالبدی می باشد.

 7. پدافند اقتصادی

 بنابر فرمایش مقام معظم رهبری «درگیر یک جنگ تمام عیار اقتصادی هستیم» و باید مجموعه‌ای از اقدامات اقتصادی را دنبال کنیم که به یک پایداری در حوزه اقتصاد رسیده، کارکردهای اساسی تداوم داشته باشد و بتوانیم نیازهای مردم را تأمین کنیم.

 8. پدافند مردم محور

 در کشورهای دیگر اسم آن را civil defense یا civilian passive defense که در واقع پدافند غیر عامل مردمی است می نامند. برخی مأموریت‌های آن عبارت‌اند از: صیانت مردم در برابر حادثه مخصوصاً جنگ، کمک به تأمین نیازمندی‌های مردم، کمک به اداره مردم و طراحی و اسکان و امنیت مردم.