پدافند غیرعامل مجموعه اقدامات غیرمسلحانه و غیرنظامی و نوعی دفاع فنی و مدیریتی با مشارکت نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف و حتی مردم است که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب‌پذیری و تلفات انسانی و خسارات مالی، تداوم فعالیت‌های ضروری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدات می‌شود.

روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد مصاحبه‌ای با دکتر سید عبدالکریم سجادی عضو هیئت‌علمی دانشگاه و دبیر کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه فردوسی مشهد انجام داده است که حاصل این گفتگو در ذیل درج‌شده است.

•  در خصوص پدافند غیرعامل دانشگاه توضیحی ارائه نمایید؟

هر جامعه‌ای همواره در معرض تهدیدات و حوادث طبیعی و غیرطبیعی قرار دارد. پیش‌بینی و پیشگیری از تهدیدات و حوادث و اتفاقات طبیعی و غیرطبیعی ناگوار و همچنین مقابله با آن‌ها از اقدامات پدافند غیرعامل می‌باشد. برای این مقابله نیاز به به‌کارگیری جنگ‌افزار نبوده و با اجرای الزامات پدافند غیرعامل می‌توان از وارد شدن خسارات مالی و امنیتی به تجهیزات و تأسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری نمود و یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد.

• کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه چه وظائفی بر عهده دارد؟

از طرف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری وظائفی بر عهده کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه گذاشته‌شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: فرهنگ‌سازی، آموزش و ایجاد باور در مورد تأثیر پدافند غیرعامل در جهت کاهش آسیب‌پذیری، افزایش آستانه مقاومت ملی و تقویت مؤلفه‌های مقاومت در مقابل تهدیدات، کسب امنیت پایدار در توسعه و پایدارسازی زیرساخت‌های حیاتی، تحقیق و پژوهش، تولید علم و فناوری و تبدیل آن به معارف عمومی، کمک به تکمیل چرخه دفاعی کشور و تعامل مثبت با دفاع عامل و پدافند غیرعامل، کاهش آسیب‌پذیری و نمایان نمودن اقتدار ملی ناشی از آن به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های بازدارندگی، توسعه کمی و کیفی ظرفیت و توان اجرایی پدافند غیرعامل در بدنه کشور (مشاوره و اجرا) و ایمن‌سازی مراکز حیاتی، حساس و مهم.

• کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه چه اقداماتی در این زمینه‌ها انجام داده است؟

کمیته پدافند غیرعامل قصد دارد در جبران عقب‌ماندگی‌های ایجادشده در علوم مرتبط با فناوری‌های پاسخگو به تهدیدات جامعه تلاش نماید. به این منظور کمیته در حال برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات زیر در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی اجتماعی و عمران و سامانه‌های اطلاعات می‌باشد:

- حمایت از برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت، سمینارها، کارگاه‌های آموزشی، همایش‌های علمی و کاربردی بر اساس نیاز و اولویت‌های پدافند غیرعامل.

- ایجاد تعامل مناسب جهت تعریف و تصویب پروژه‌های مشترک با سایر حوزه‌ها.

- حمایت از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی.

همچنین در راستای فرهنگ‌سازی، تولید محتوا و ترویج مبانی، اهداف و الزامات پدافند غیرعامل، کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه فعالیت‌های پژوهشی و فناوری در حوزه پدافند غیرعامل در دانشگاه فردوسی مشهد را موردحمایت قرار می‌دهد.

• چه برنامه‌هایی در هفته پدافند غیرعامل در سال جاری در دانشگاه برگزار می‌گردد؟

در این هفته که از روز هشتم تا پانزدهم آبان می‌باشد به‌منظور بزرگداشت پدافند غیرعامل برنامه‌های متعددی برگزار می‌شود که می‌توان به اهم آن‌ها اشاره نمود:

1- تبلیغات محیطی:

چاپ و نصب بنر و پوسترهای تبلیغاتی در سطح پردیس دانشگاه و دانشکده‌ها و سایر واحدهای دانشگاهی به‌منظور اطلاع‌رسانی هفته پدافند غیرعامل و ضرورت توجه آحاد جامعه با رویکرد آگاهی بخشی.

2- برگزاری نمایشگاه پدافند غیرعامل:

به‌منظور بهره‌برداری بهینه و تسهیل دسترسی مخاطبان به محتوای نمایشگاه پدافند غیرعامل در ایام هفته، این نمایشگاه به‌صورت چرخشی در واحدهای دانشگاهی ازجمله سازمان مرکزی، خوابگاه‌ها و سلف‌های دانشجویی دانشکده علوم، دانشکده مهندسی بر پا خواهد شد. این نمایشگاه در تکمیل نمایشگاه‌های سنوات گذشته با رویکرد و الزامات و الویت های پدافند غیرعامل برگزار می‌شود. در سال جاری سعی شده با کیفی سازی بر غنای محتوای این نمایشگاه افزوده شود.

3- تهیه و توزیع بروشورهای اطلاع‌رسانی و آموزش اصول پدافند غیرعامل:

بروشورهای مزبور پس از چاپ، در میان مخاطبان دانشگاهی اعم از اساتید، دانشجویان و کارکنان دانشگاه توزیع خواهد شد. همچنین محتوای این بروشور در سایت دانشگاه قابل‌دسترسی است.

4- راه‌اندازی وب‌سایت پدافند غیرعامل دانشگاه

به‌منظور یکپارچه‌سازی اطلاعات متفرقی که در بخش‌های مختلف سایت دانشگاه موجود می‌باشد، به همت دوستان و همکاران مرکز فاوا و اداره حفاظت فیزیکی و انتظامات دانشگاه، این سایت با محتویات کلی و همچنین اطلاعات تخصصی در حوزه پدافند غیرعامل ایجاد می‌گردد.

5- برگزاری مسابقات فرهنگی با موضوع پدافند غیرعامل

در ایام هفته پدافند غیرعامل، مسابقات فرهنگی در قالب پاسخ به سؤالات پیامکی و اینترنتی پیش‌بینی گردیده که همچون سنوات گذشته جوایز آن به‌صورت روزانه در اختیار برندگان قرار خواهد گرفت. منابع سؤالات و کیفیت مراجعه برای اخذ سؤالات متعاقباً  از طریق وب‌سایت دانشگاه اطلاع‌رسانی خواهد شد.

6- برگزاری کارگاه آموزشی پدافند غیرعامل

نظر به‌ضرورت ارتقاء آگاهی آحاد جامعه به‌ویژه فرهیختگان دانشگاهی با الویت های حوزه پدافند غیرعامل و از سویی با عنایت به تهدیدات مستقیم و تحریم‌های ظالمانه و یک‌جانبه آمریکا در حوزه اقتصاد، این کارگاه با رویکرد پدافند غیرعامل در حوزه اقتصاد و با عنوان پدافند غیرعامل اقتصادی» در روز یکشنبه مورخ 13/8/1397 در محل دانشکده مهندسی برگزار و کلیه عزیزان دانشگاهی اعم از اساتید، کارکنان و دانشجویان گرامی می‌توانند از این دوره بهره‌برداری نمایند.

7- ارزیابی کارشناسی الزامات پدافند غیرعامل در ساختمان‌های دانشگاه

با توجه به مصوبات کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه، فرمی در قالب فرم شناسنامه کالبدی ساختمان‌های دانشگاه تدوین گردیده است. این فرم به‌منظور آسیب‌شناسی ساختمان‌ها در حوزه پدافند غیرعامل تنظیم گردیده که پس از تکمیل آن توسط مسئولان واحدهای مختلف دانشگاه، از طریق دبیرخانه کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه جمع‌بندی و جهت اقدام مقتضی در اختیار مراجع ذیصلاح دانشگاه قرار می‌گیرد.

همچنین در سال جاری ارزیابی کارشناسی در حوزه سازمان مرکزی با رویکرد الزامات پدافند غیرعامل صورت گرفته که نتایج آن جهت اجرای پیشنهاد‌های مذکور در این ارزیابی به حوزه مدیریت ساختمان‌ها و تأسیسات دانشگاه منعکس خواهد شد.

در پایان لازم می‌دانم پیشاپیش از همه اعضای کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه به‌خصوص همکارانم در اداره حراست، مدیریت پژوهشی دانشگاه، مرکز فاوا و اداره حفاظت فیزیکی و انتظامات دانشگاه که نسبت به برنامه‌ریزی، تهیه مقدمات و اجرای این برنامه هاو روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد برای اطلاع رسانی خوب این برنامه‌ها اقدام نموده‌اند تشکر و قدردانی نمایم.